Op woensdagavond 16 april presenteerde het college van burgemeester en wethouders de Kadernota 2026 aan de gemeenteraad van Oosterhout. De Kadernota bevat de plannen voor de komende jaren, hoe die gefinancierd worden en vormt de basis voor belangrijke keuzes en de volgende begroting. Gemeenten krijgen vanaf volgend jaar te maken met fors minder inkomsten vanuit het Rijk. Daardoor is het maken van keuzes hard nodig. Vorig jaar is hiervoor de basis gelegd samen met de gemeenteraad. In aanloop naar een sluitende meerjarenbegroting stelt het college bezuinigingen, extra inkomsten en aangepaste investeringen voor.
Belangrijk uitgangspunt is dat het college wil blijven investeren in onderwijs, woningbouw, openbare ruimte en duurzaamheid. Belangrijk is ook dat er niet bezuinigd wordt op inwoners met een laag inkomen en dat de lasten van inwoners en ondernemers minimaal stijgen.
De raad gaat nu in gesprek met het college over deze Kadernota. Op 3 juni besluit de gemeenteraad definitief op welke concrete zaken de gemeente Oosterhout gaat bezuinigen en waarin de gemeente blijft investeren.
Geen sluitende Kadernota
Het college presenteerde deze nota in financieel onvoorspelbare tijden. Duidelijk is dat gemeenten vanaf 2026 flink minder geld ontvangen van het Rijk. Maar hoe hoog de bijdrage van het Rijk zal zijn, is nog niet bekend.
Omdat de gevolgen voor gemeenten nog onduidelijk zijn, biedt het college geen meerjarig sluitende Kadernota aan. Dat betekent dat de uitgaven hoger zijn dan de inkomsten. Voor de jaren 2026 tot en met 2029 stelt het college voor om de tekorten op te vangen met geld uit de vrije reserve. Voor het jaar 2029 houdt het college rekening met een tekort van € 760.000. Door de Kadernota niet sluitend aan te bieden, geeft het college een duidelijk signaal af richting het Rijk dat meer financiële steun voor gemeenten nodig is.
Keuzes college
Burgemeester en wethouders stellen verschillende bezuinigingen voor. De grootste bezuiniging van € 1 miljoen wordt gevonden in personeelskosten, zonder dat er gedwongen ontslagen nodig zijn. Ook is het voorstel om de parkeertarieven te verhogen, net als de entreeprijzen en abonnementen voor recreatieoord de Warande. Verder stelt het college voor om de onroerendezaakbelasting beperkt te verhogen op basis van de verwachte inflatie.
Tegelijkertijd blijft het college de komende jaren ook fors investeren in de toekomst van Oosterhout. In de periode 2026-2029 voor bijna € 123 miljoen. Ruim € 51 miljoen gaat in de periode 2025-2027 naar onderwijshuisvesting. Ook wordt veel geïnvesteerd in mobiliteit om het gebruik van fiets en openbaar vervoer te stimuleren en het leefklimaat te verbeteren. Daarnaast blijft de gemeente investeren in woningbouw, duurzaamheid en de bestaanszekerheid van inwoners. Ook aandacht voor gezondheid en preventie blijft hoog op de prioriteitenlijst staan, om zo de zorgkosten op langere termijn te verlagen.
Een overzicht van de belangrijkste keuzes staan hieronder:
Overzicht belangrijkste keuzes (voorstel)
Het college van burgemeester en wethouders stellen verschillende keuzes voor, zowel met betrekking tot investeringen als bezuinigingen en extra inkomsten. Hieronder staan de belangrijkste keuzes op een rij.
Het volledige pakket aan keuzes, inclusief uitgebreidere toelichting, staat opgenomen in de Kadernota 2026.
Uitgaven personeel en organisatie:
Besparing op personeelsuitgaven oplopend naar ruim € 1 miljoen in 2029, door een aantal functies te laten vervallen en/of op een andere manier te financieren. Deze besparing komt bovenop de besparing van € 1,8 miljoen op personeelsuitgaven, die de gemeente in 2025 al heeft doorgevoerd. Dit heeft overigens geen gevolgen voor de arbeidscontracten van het huidige personeel.
Overige uitgaven (exploitatie):
- Gymvervoer:
Het voorstel is om te stoppen met het gymvervoer van basisschool de Achthoek in Den Hout en basisschool St. Jan in Oosteind met ingang van schooljaar 2028-2029. Dit levert een besparing op van € 100.000 per jaar. Voor beide scholen betekent dit dat ze het gymvervoer vanaf de zomer van 2028 zelf moeten organiseren. - Leerlingenvervoer speciaal onderwijs:
Het voorstel is om de afstandsgrens voor het leerlingenvervoer naar scholen voor speciaal onderwijs te verhogen van 2 naar 6 kilometer, met ingang van schooljaar 2027-2028. Omliggende gemeenten hanteren ook de grens van 6 kilometer. Dit levert een besparing op van € 51.000 per jaar. - Fietsenstalling Arendshof:
Het college stelt voor om de fietsenstalling in Arendshof te sluiten. Deze stalling wordt steeds minder gebruikt en de verwachting is dat dit nog verder zal teruglopen. Er wordt onderzocht hoe het aantrekkelijker gemaakt kan worden om op de fiets naar de stad te komen. Verder heeft de fietsenstalling op de Markt voldoende capaciteit om deze sluiting op te vangen. Dit levert een besparing op van € 116.000 per jaar. - Subsidies:
Het college wil niet bezuinigen op subsidies, maar stelt wel voor om de subsidiebudgetten voor 2026 niet te indexeren. Door de zogeheten nullijn te hanteren, blijven de subsidiebedragen dus gelijk. Dit scheelt € 200.000 aan extra uitgaven.
Investeringen:
De komende jaren blijft de gemeente fors investeren in de toekomst van Oosterhout. In de periode 2026-2029 voor bijna € 123 miljoen. Hieronder de grootste wijzigingen op gebied van de investeringen:
- Onderwijshuisvesting:
Het college wil veel investeren in het onderwijs, in totaal ruim € 51 miljoen in de periode 2025-2027. Dit betreft bouwkosten voor diverse scholen: de Ontdekking, de Toekomst, de Rubenshof, de Sterrendonk, de Muldersteeg en het Hanze College. Los hiervan wil het college vanaf 2028 jaarlijks ook een bedrag van € 2 miljoen uittrekken om nieuwe investeringen in onderwijshuisvesting mogelijk te maken. - Investeren in ontmoeting:
De komende jaren investeert het college fors in activiteitencentra. Zo wordt de Bunthoef nieuw gebouwd, wordt in Arkendonk de sporthal vernieuwd en krijgt het activiteitencentrum een nieuwe plek. Daarnaast wordt vanaf 2026 geld vrijgemaakt voor extra activiteiten in de Pannehoef. Ook worden in 2026 de plannen verder uitgewerkt voor het Slotjesveld, inclusief een nieuw activiteitencentrum. - Mobiliteit:
Het college blijft investeren in mobiliteit om het gebruik van fiets en openbaar vervoer te stimuleren, knelpunten in het wegennet op te lossen en het leef- en verblijfsklimaat te verbeteren. De investeringen betreffen zowel grootschalige reconstructies, als de herinrichting van woonbuurten. Daarnaast worden ook twee snelfietsroutes gefaseerd aangelegd. De geactualiseerde update van de uitvoeringsagenda van de mobiliteitsvisie heeft ertoe geleid dat enkele nieuwe projecten zijn toegevoegd, maar ook dat enkele projecten naar de reservelijst zijn verhuisd.
Inkomsten:
- Extra rijksinkomsten jeugdzorg:
Begin 2025 bleek uit een landelijk rapport dat het Rijk de gemeenten onvoldoende bekostigt voor jeugdzorg. Het Rijk ziet dit ook in. Het college gaat ervan uit dat het Rijk met meer geld over de brug komt en neemt hiervoor € 1,25 miljoen aan extra inkomsten op. - Parkeren:
Het voorstel voor extra parkeerinkomsten is onder andere om het parkeertarief te verhogen naar € 2 per uur, waarbij betaald parkeren ook ’s avonds gaat gelden (maandag t/m zaterdag tot 21.00 uur). Ook parkeervergunningen, parkeerabonnementen en de digitale bezoekersregeling worden duurder. Dit levert in totaal € 450.000 per jaar op aan extra inkomsten. - Recreatieoord De Warande:
Het voorstel is om de entreeprijzen en abonnementen voor de Warande te verhogen. Dit levert € 97.500 op aan extra inkomsten. - Onroerendezaakbelasting:
Het voorstel is om de onroerendezaakbelasting beperkt te verhogen met de verwachte inflatie van 2,6 procent.
